View source for Tur:Şifre

{{:Eng:Password/translate}}

{{Tur/Vikipedi bağlantısı}}{{good style|no-spaces-inside-apos}} '''Şifre''', bir [[Tur:Scratch'çi|hesaba]] giriş yapmak için gereken bir karakter dizisidir. Bir şifre bir hesapla ve [[Tur:Kullanıcı Adı|kullanıcı adıyla]] birlikte oluşturulur. Şifreler harfler, sayılar, semboller ve/veya boşluklardan oluştur. İyi bir şifre, tahmin edilmesi kolay olmayan ancak hatırlaması da zor olmayan bir şifredir. Şifreler diğer kullanıcılara söylenmemelidir. [[Tur:Scratch Sitesi|Scratch sitesi]] şifrelerin en az 6 karakter uzunluğunda olmasını ister. Şifrenin unutulma ihtimaline karşılık şifrenin güvenli bir yerdeki fiziksel bir kağıt parçasının üstüne yazılması iyi bir fikirdir. Şifreler [[Tur:Büyük Küçük Harf Duyarlılığı|büyük-küçük harfe duyarlı]]dır.

{{Tur/Not|Scratch veya başka bir sitede olduğu farketmeksizin, her hesap için farklı bir şifre kullanılması önerilir.}}
{{quote|Şifrenize diş fırçanız gibi davranın. Başka birinin onu kullanmasına izin vermeyin ve her altı ay için yeni bir tane alın.|[[Wikipedia:Clifford Stoll|Clifford "Cliff" Stoll]]<ref>https://www.brainyquote.com/quotes/clifford_stoll_161622</ref>}}

==Zayıf Şifre Örnekleri==

{{Tur/Not|Aşağıdakiler sadece zayıf şifre örnekleridir; genel olarak kolayca tahmin edilebilen veya genel olarak kullanılan bir şifre zayıf bir şifredir.}}
<!-- Bu liste çok fazla zayıf şifre örneği içeriyor sanki -->
<!-- Şifrelerin yerini mi değiştirsek acaba? -->
* '123456'
* 'şifre1'
* 'ş1fre'
* 'scratch'
* ''''(kullanıcı adı)'''1234'
* ''''(kullanıcı adı)''''
* 'qwerty'
* 'abcdef'
* 'abc123'
* ''''(nesne)'''yibegeniyorum'
* 'asdfghjkl'
* '1234567890'
* ''''(kullanıcının adı ya da adı-soyadı)''''
* 'scratch.mit.edu'
* ''''(site adı)'''ni seviyorum'
* ''''(kullanıcının doğum günü)''''
* '111111'
* '654321'
* ''''(nesne)'''harikadir'
* ''''(nesne)'''yiseviyorum'
* 'parola'
* 'sifre123'
* '(sey)kurallari123'

Scratch sitesi kullanıcıların 6 karakterden daha kısa, 'password' dizgesinden ibaret veya kullanıcı Scratch'e katıldığında kullandığı şifrelerin aynısını oluşturmaya izin vermez.<ref>https://github.com/LLK/scratch-www/blob/develop/src/lib/validate.js#L68</ref>

== Güçlü Bir Şifre Oluşturmanın Yolları ==
[[File:Xkcd password strength.png|thumb|Bu bölümü gösteren bir ''xkcd'' karikatürü]]

=== Kavram Yanılgısı ===

Yaygın bir kavram hatası, güçlü bir şifre oluşturmak için yaygın ikameleri kullanmak (mesela a için @, s için $, o için 0 kullanmak gibi) ve sona sayı/sembol eklemektir. Ancak, bunu yapmak aslında önemli ölçüde güçlenmiş bir şifre oluşturmaz çünkü bunları tahmin etmek bir bilgisayar için kolaydır. Bunun yerine hatırlaması daha zor bir şifreye yol açar.

Bir harfi büyük harf yapmak ya da yapmamak aslında kombinasyon sayısını sadece 2 ile çarpmaya eşdeğerdir. Mümkün olan ikamelerin sayısı (mesela 5) kombinasyon sayısını 2<sup>n</sup>'e katlar, yani 5 olası ikame için, kombinasyon sayısı sadece 32 kat daha fazla olurdu. Son olarak, şifrenin sonundaki sembollerin sayısı kombinasyon sayısını yaklaşık 30<sup>n</sup>'e katlar (30 tane yaygın sayı/sembol olduğunu varsayarsak). Bu demektir ki, beş olası ikame, muhtemelen büyük harf olacak şekilde, ve sonda da iki sembolle kombinasyon sayısı 2x2<sup>5</sup>x30<sup>2</sup>=57.600 katına çıkar. Bunu yaygın olmayan bir kelimeye koyarsak yaklaşık 615.000 olası kombinasyon oluşur (TDK sözlüğündeki kelime sayısı), bu da 615.000*57.000=35.055x10<sup>9</sup> kombinasyon oluşturur. Bunu da saniye başına 1000 tahmin ile takmin etmek yaklaşık 440 günü bulurdu.

=== Daha Güçlü Bir Teknik ===

Güçlü bir şifre oluşturmak için başka bir teknik ise sekiz veya daha fazla sayıda alakasız Türkçe sözcüğü bir araya getirmektir. Mesela: "telefonbiletdijitalçatalşekerbağlıyönyirmi". Burada bir örnek olarak kullanıldığı için lütfen bunu bir şifre olarak kullanmayın. Her ne kadar ilk bakışta bu daha az güvenli gözükse de, Türkçe konuşan bir insan ortalama 3000'e yakın kelime kullanmaktadır.<ref>https://www.egitimhane.com/kelime-hazinemiz-bu-kadar-mi-k3880-0.html</ref> ''n'' tane yaygın kelime için kombinasyon sayısı dolayısıyla ''3000<sup>n</sup>'' 'dir. Bu demektir ki, 8 kelime için yaklaşık ''7&times;10<sup>27</sup>'' kombinasyon bulunmaktadır. Saniye başına  ''1&times;10<sup>10</sup>'' tahmin ile, bir sekiz kelimelik şifre doğru tahmin edilemeden yaklaşık olarak 20 milyar yıldan daha fazla süre boyunca (sadece ''6.3&times;10<sup>17</sup>'' saniye) tahmin edilmeye çalışılabilir.

=== Bir Şifre Yöneticisi Kullanmak ===
İnternet kullanıcıların yaptığı yaygın bir hata, aynı şifreyi birçok websitesinde kullanmalarıdır. Güvenli olmadığı kadar, aynı zamanda en uygulanabilir yöntemdir {{-}} birden fazla güçlü şifreyi tek seferde ezberlemek zordur, özellikle de giriş yapmayı gerektiren çok fazla sayıda site varken.

Bir [[wikipedia:Password manager|şifre yöneticisi]] hesap bilgisini güvenli bir biçimde saklayabilir. Bu durum kullanıcının birden fazla site için bir kullanıcı adı ve şifre ezberleme ihtiyacını giderir. Genelde, şifre yöneticileri hesap oluştururken veya şifre değiştirirken güvenli şifre önerileri önerirler. Bu durumda tek gereken şifre, şifre yöneticisine girmek için gerekli olan şifredir.

<!-- === Use opposites ===
A good technique for making a good password, is putting opposite words together ''eg: lightdarklightdarklightdark.''Do not use this password. These passwords are useful as the they are complex, yet easy to remember -->

== Ayrıca Bakınız ==
* [[Tur:Şifremi nasıl sıfırlayabilirim?|Şifremi nasıl sıfırlayabilirim?]]
* [[Tur:Kullanıcı Adı|Kullanıcı Adı]]
* [[Oltalama nedir?]]

== Kaynakça ==
{{Tur/Dış Programlar|bölümde}}
<references />

[[Category:Tur/Scratch Sitesi]]